Mała gastronomia – wymogi, koszty i opłacalność. Przewodnik 2025

Mała gastronomia to popularna forma działalności w Polsce, zwłaszcza wśród osób, które dopiero rozpoczynają przygodę z biznesem gastronomicznym. Gdyż łączy w sobie stosunkowo niski próg wejścia z dużą elastycznością, a dobrze poprowadzona może być opłacalna już od pierwszych miesięcy działalności.

W tym artykule znajdziesz praktyczne i aktualne informacje: czym jest mała gastronomia, jakie są jej wymogi sanitarne, jak założyć taki biznes krok po kroku, jakie koszty trzeba przewidzieć i jakie formy wsparcia są dostępne.

Czym jest mała gastronomia?

Mała gastronomia to określenie używane potocznie w odniesieniu do punktów gastronomicznych, które:

• nie oferują obsługi kelnerskiej,
• często nie posiadają sali konsumpcyjnej,
• działają sezonowo lub mobilnie,
• mają ograniczone menu i prostą formę podania potraw.

Do typowych przykładów należą:

• małe kawiarnie i punkty z kawą na wynos,
• food trucki,
• bary z fast foodem,
• stoiska gastronomiczne na targach i imprezach,
• budki z kebabem lub zapiekankami,

Mała gastronomia krok po kroku

1. Rejestracja działalności gospodarczej
Rejestracja w CEIDG – krok po kroku:

• Wypełnienie wniosku online przez stronę www.biznes.gov.pl.
• Wybór kodu PKD – najczęściej stosowany to 56.10.A – działalność gastronomiczna.
• Wskazanie adresu prowadzenia działalności (nawet jeśli to mobilny punkt).
• Wybór formy opodatkowania i zgłoszenie do VAT (jeśli przekraczasz 200 000 zł obrotu rocznie

Można zacząć od działalności nierejestrowanej, jeśli przychody nie przekraczają 75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie (czyli w 2025 roku: 3 225 zł brutto), daje to szansę na testowanie konceptu bez kosztów ZUS.

2. Wybór formy opodatkowania
W przypadku małej gastronomii najczęściej wybierane są:

• Ryczałt ewidencjonowany – prosta księgowość, stawki 3–17% w zależności od zakresu usług.
• Zasady ogólne (skala podatkowa) – umożliwia rozliczanie kosztów (np. zakup sprzętu, surowców, marketingu).

Karta podatkowa nadal obowiązuje, ale dostępność tej formy jest ograniczona i zależna od wielu czynników (np. liczba zatrudnionych pracowników, lokalizacja).

3. Zgłoszenie do sanepidu
Ponieważ każda działalność gastronomiczna musi zostać zgłoszona lub zatwierdzona przez sanepid – wniosek składa się co najmniej 14 dni przed planowanym otwarciem punktu.

4. Wybór lokalizacji
Może to być:

• food truck,
• kontener gastronomiczny,
• stoisko mobilne,
• mały lokal stacjonarny (np. 10–30 m²).

5. Wyposażenie i dostosowanie punktu
Potrzebujesz m.in.:

• powierzchni do przygotowywania potraw (oddzielnej od magazynowania),
• urządzeń gastronomicznych (grill, frytownica, ekspres, chłodnia),
• bieżącej wody (ciepłej i zimnej),
• odpowiedniego systemu wentylacji i zabezpieczeń higienicznych.

Mała gastronomia i wymogi sanepidu

Restauratorzy często pytają, co dokładnie muszą mieć, by sanepid zatwierdził punkt małej gastronomii. Oto konkretna checklista najważniejszych elementów:

W food trucku można zainstalować przenośny podgrzewacz wody z butlą LPG i zbiornikiem, co też spełnia wymogi techniczne przy braku sieci wodnej.

Ile kosztuje otwarcie małej gastronomii?

Koszty różnią się zależnie od formy działalności, ale można przyjąć następujące widełki:

Czy mała gastronomia się opłaca?

Tak – pod warunkiem:

• dobrej lokalizacji,
• ale też sprawnej logistyki i prostego menu,
• samodzielnego prowadzenia (niższe koszty pracy),
• a przede wszystkim rozsądnego zarządzania kosztami.

Przykładowa symulacja zysku (food truck z burgerami):

• Średnia cena porcji: 25 zł
• Koszt porcji (surowce): 10 zł
• Średnia sprzedaż: 100 porcji dziennie × 26 dni = 2 600 porcji
• Przychód: 65 000 zł
• Koszty zmienne: 26 000 zł
• Szacowany zysk brutto: 39 000 zł miesięcznie

Oczywiście dochodzą jeszcze opłaty za miejsce postoju, leasing, ZUS, paliwo, ubezpieczenia itd.

Jakie dotacje i dofinansowania są dostępne w 2025 roku?

• Dotacje z urzędu pracy – do 40 000 zł bezzwrotnej pomocy na start.
  • Dla osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP.
  • Środki bezzwrotne do ok. 40 000 zł.
  • Warunek: utrzymanie działalności przez min. 12 miesięcy.
• Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej – do 250 000 zł z ARiMR dla mieszkańców wsi.
  • Tylko dla osób ubezpieczonych w KRUS lub zamieszkujących wieś przez ostatnie 12 miesięcy.
  • Dotacja: 100 000–250 000 zł (uzależniona od tworzenia miejsc pracy).
  • Środki można przeznaczyć na sprzęt, pojazd, promocję, opłaty.
• Wsparcie z PFR i BGK – programy niskooprocentowanych pożyczek inwestycyjnych.
• Dotacje z regionalnych programów operacyjnych – dostępne przez urzędy marszałkowskie.

Jakie są najczęstsze błędy w małej gastronomii?

Prowadzenie małej gastronomii daje wiele możliwości, ale łatwo tu także o potknięcia. Brak doświadczenia, pośpiech przy otwarciu, jak również przecenianie swoich możliwości mogą skutkować szybkim zamknięciem działalności. Dlatego warto poznać typowe błędy i wiedzieć, jak ich unikać.

Zbyt duża inwestycja na start
Wielu początkujących restauratorów inwestuje wszystkie oszczędności w wyposażenie lub wykończenie, zanim jeszcze przetestują swój pomysł. Efekt? Wysokie koszty stałe już od pierwszego miesiąca, bez pewności co do przychodów. Zacznij od minimum potrzebnego do działania, sprawdź reakcję rynku, a dopiero potem inwestuj w rozwój i estetykę lokalu.

Zła lokalizacja
Choć wydaje się to oczywiste, wielu właścicieli nie analizuje wystarczająco dokładnie ruchu pieszych, konkurencji, sezonowości czy dostępności miejsc parkingowych. Dlatego obserwuj ruch o różnych porach dnia i tygodnia, a nie kieruj się tylko niskim czynszem lub estetyką okolicy.

Zbyt szerokie menu
Mała gastronomia powinna być szybka, prosta i wydajna. Natomiast rozbudowana karta to więcej składników, dłuższy czas przygotowania i większe ryzyko strat, a klienci w takich miejscach cenią konkrety.

Brak znajomości wymogów sanepidu
Gdyż próba „obejścia przepisów” to ryzyko kar, zakazu działalności lub konieczności kosztownych przeróbek w trakcie kontroli.

Ignorowanie marketingu i sprzedaży
Czasem właściciele zakładają, że „jedzenie samo się sprzeda”, czasami nawet najlepszy burger nie obroni się bez odpowiedniej promocji i obecności w internecie. Dlatego zadbaj o profil na Google, Facebooku i Instagramie, regularnie publikuj zdjęcia, menu, opinie i promocje, oraz dołóż do tego proste ulotki lub promocje lokalne.

Zatrudnianie przypadkowego personelu
W małym punkcie każdy pracownik ma ogromny wpływ na opinię klienta, dlatego słaba obsługa to stracone zamówienia i negatywne recenzje.

Brak analizy kosztów i marż
Wiele małych lokali nie wie dokładnie, ile zarabiają na każdym daniu, to grozi sytuacją, w której sprzedaż rośnie, ale zysk… nie.
Policz dokładnie koszty porcji, uwzględniając nie tylko surowce, ale też opakowania, media i robociznę.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy muszę mieć kurs kucharski?
Nie, ale warto odbyć przynajmniej szkolenie z HACCP lub zatrudnić osobę z doświadczeniem.

Czy muszę mieć lokal?
Nie – działalność może być prowadzona mobilnie (np. w food trucku), ale musi spełniać wymagania sanitarne.

Czy można zacząć od działalności nierejestrowanej?
Tak, jeśli miesięczny przychód nie przekracza 75% minimalnego wynagrodzenia, to sposób na przetestowanie pomysłu.

Czy muszę zgłaszać się do BDO?
Tak, jeśli wytwarzasz odpady gastronomiczne (np. zużyty olej), rejestracja w BDO jest obowiązkowa.

Podsumowanie

Mała gastronomia to dobry pomysł na start w branży gastronomicznej, ponieważ jest to model elastyczny, stosunkowo tani, z możliwością szybkiego testowania rynku. Aby była opłacalna, wymaga jednak solidnego przygotowania – nie tylko organizacyjnego, ale i sanitarnego oraz finansowego.

Warto zacząć skromnie, dokładnie zaplanować koszty, zapoznać się z wymogami lokalnymi i konsekwentnie budować swoją markę.

Sprawdź również nasze pozostałe wpisy które pomogą Ci w wystartowaniu gastronomii:

• Food court
• À la carte dla restauratorów
• Shared kitchen
• Dark kitchen, wirtualna restauracja
• Jak otworzyć bar kanapkowy?
• Ile kosztuje food truck?
• Ile zarabia właściciel restauracji?
• Ile zarabia właściciel pizzerii?
• Ile zarabia właściciel kawiarni?
• Ile zarabia właściciel food trucka?
• Ile zarabia właściciel restauracji sushi?
• Jak zwiększyć zyski w gastronomii?
• Dotacje dla restauracji

Przeczytaj także

Sprawdź również nasze wpisy dotyczące BDO:

• BDO dla restauracji – dowiedz się kto musi się rejestrować i jak to zrobić.
• Opłaty roczne BDO – sprawdź także jakie opłaty roczne i kiedy należy wpłacać do BDO.
• Odpady gastronomiczne BDO – następnie możesz sprawdzić, które odpady wymagają od Ciebie współpracy z BDO.

Sanepid, biznesplan i inne:

• Kontrola sanepidu – sprawdź jak wygląda kontrola sanepidu i jak się na nią przygotować.
• Książeczka sanepidowska – dowiedz się kto musi ją mieć, ile wymaga czasu i pieniędzy oraz jak zarządzać badaniami pracowników.
• Karta menu restauracji – dowiedz się podstawowych informacji o karcie menu restauracji.
• Biznesplan restauracji – ogólne informacje na temat zawartości biznesplanu restauracji.